In mijn vakantie heb ik het boek gelezen; “vrijspraak voor losers” van Nadia Bolz-Weber. Zij is een Amerikaanse theologe. Pastor in Denver van de Lutherse gemeenschap House for all Sinners and Saints. Een gemeenschap van yuppen en verslaafden. Nadia Bolz-Weber is een omstreden figuur. Voor conservatief Amerika is ze veel te links, maar voor links kerkelijk Amerika is ze teveel een Jesus-freak. Het is een getatoeëerde, grofgebekte pastor die zichzelf wegzet als een kerkelijke anti-held.
In het boek schetst zij een groot aantal portretten van mensen die op haar pad kwamen. En daarin schuwt zij de confrontatie niet. Ook niet met zichzelf. Ze vertelt het verhaal dat ze een identificatie figuur gevonden had in een vrouwelijke theologe, die ongeveer 100 jaar geleden de eerste Amerikaanse vrouwelijk bisschop was. Voor haar was deze vrouw een held. Tot het moment dat ze tot de ontdekking kwam dat deze vrouw ook een fanatiek aanhangster was van de Klu Klux Klan in Amerika en dus een die-hard racist. Haar eerste reactie was een afwijzing. Met deze vrouw wil ik niets meer te maken hebben. Totdat ze ontdekte dat dergelijke tegenstrijdigheden in veel mensen aanwezig zijn en dus ook in haar zelf. Dus wie was zij om deze vrouw te veroordelen en af te wijzen? Dat was het moment waarop zij jaarlijks, op de sterfdag van deze vrouwelijke bisschop, een kaars brandde bij haar in de kerk.
Terwijl ik dit boek las brandde in Nederland een discussie los rond racisme, met als middelpunt Johan Derksen. Een omstreden figuur. Misschien ook wel een anti-held! De controverse ontstond over wat hij later zelf noemde “een slechte grap”. Johan Derksen is typisch een persoon waarom heen zich altijd wel een controverse ontwikkeld. Voor de een is hij een heilige, voor de ander een zondaar! Voor de een is hij een racist, voor de ander iemand die het vrije woord verdedigd. Voor weer iemand anders een ongevoelige weinig empathische, oude man.
Ik ben er van overtuigd dat hij geen racist is. Maar tegelijkertijd ben ik er ook van overtuigd dat ieder mens, wit en zwart, weleens een racistische gedachtegang tot zich heeft toegelaten. Ik ben er ook van overtuigd dat ieder mens weleens een slechte grap maakt, zelfs de mensen die er hun beroep van hebben gemaakt. En ik ben er ook van overtuigd dat de wereld indelen langs strikte scheidslijnen van heiligen en zondaars wel een erg gemakkelijke visie is, waarbij we onszelf graag bijvoorkeur indelen bij de groep heiligen.
Ik ga niet mee in deze gemakkelijke visie. Ik weiger Johan Derksen aan de schandpaal te nagelen. Ieder mens heeft het recht om een keer een slechte grap te maken, omdat in ieder mens een zondaar huist, maar zeker ook een heilige.