Ik kijk terug op deze zomer. En dan zie ik een zomer die bepaald niet saai te noemen was. Een zomer die bij veel mensen nogal wat beroering bracht. We denken dan natuurlijk in de eerste plaats aan de vliegtuigramp, de MH17 in de Oekraïne. Dat bracht bij veel mensen een schok teweeg. Hoe kon het gebeuren dat zoveel landgenoten, onschuldige mensen, van het een op andere moment het slachtoffer werden van een oorlog, waar ze part noch deel aan hadden. Op het verkeerde moment, op de verkeerde plaats! De schok die dat teweeg bracht, de boosheid, de woede, de onmacht was voelbaar overal waar je kwam. Als ik aan deze zomer denk, denk ik ook aan de indrukwekkende beelden wanneer de stoffelijke resten van deze ramp terugkeren in Nederland. Met kippenvel en tranen in de ogen. Tranen waarvan? Ik kende niemand, ook niet zijdelings ver weg die in het vliegtuig zat. Tegelijkertijd ging de oorlog in de Oekraïne door, met veel onschuldige slachtoffers. Veel mensen in de Europa voelde een dreiging. Waar loopt dit op uit? Een nieuwe oorlog in Europa? Of nog erger? Het was de zomer van de oorlog in Israël en de Gaza, met ook daar weer veel onschuldige slachtoffers die mensen wakker hield en de vraag opnieuw actueel maakte of het ooit nog vrede wordt in het Midden-Oosten. De oorlog in Irak, waar extreme moslims, nietsontziend, mensen vermoorden. Onschuldige mensen omdat ze anders geloven! Het verbijsterende gevolg van een oorlog is altijd; talloze onschuldige slachtoffers! Onoverzienbaar hoeveelheden vluchtelingen. Alleen al vanuit Syrië meer dan 1 miljoen! Dit alles opgeteld, had ik het gevoel dat veel mensen deze zomer hun adem inhielden. Dat mensen zich onmachtig voelde. Waar gaat dit naar toe? Hoe ziet de toekomst eruit? Waarom laat God dit toe? Dat laatste is een klassieke vraag die je als dominee vaak krijgt.
Ik heb daar altijd maar een antwoord op: God maakt geen oorlog. God laat geen vliegtuigen neerstorten en ook niet uit de lucht schieten. God vermoord geen onschuldige mensen. Dat zijn toch echt de mensen zelf die dat doen! Vaak wel in naam van wat zij god noemen. Maar is God dan niet zo almachtig dat hij dat allemaal kan laten stoppen? Ik vrees van niet! De enigen die er een einde kunnen maken, zijn mensen zelf. Mensen kunnen zich daarbij wel laten inspireren door wat ze God noemen. Mensen kunnen wel troost vinden in de gedachte dat, wat wij God noemen, met mensen meehuilt om de vernielingen van het leven:
“Om de haat en om de oorlogde verbittering, de pijn,
om die eindeloze cirkel
vragen wij: Zul jij er zijn?”