Het verhaal van Jacob en de naamloze verloren zoon gaat vandaag niet over het verlaten van het vaderhuis, maar eerder over de terugkeer. Ze hebben allebei, volwassen mannen, maar ook kind van een vader en moeder, zo hun reden gehad om hun vaderhuis te verlaten. De een is op de vlucht voor de wraak van zijn broer. De ander kent een onweerstaanbare drang naar het avontuur, daarvoor is hij zelfs bereid om de relatie met zijn vader en zijn broer op het spel te zetten. Maar bij beide komt vroeg of laat ook de wens tot terugkeer. Bij Jacob is het nu nog vooral de hoop en het geloof dat hij ooit zal kunnen terugkeren, maar garantie daartoe krijgt hij niet. Bij de verloren zoon zou je kunnen zeggen is het vooral de uitputting. Het avontuurlijke leven is uitgelopen op een grandioze mislukking in drank, drugs en verkeerde vrouwen. Als je als vrijwilliger werkt in de Open Hof, kun je deze verhalen wel dromen. Dan weet je ook, om een terugkeer te realiseren moet wel het roer om. Je kunt niet in je oude leventje blijven doorgaan. Dat realiseert hij, de verloren zoon, zich heel goed. Het begint bij hem met de erkenning dat het niet goed gegaan is.
De terugkeer naar huis is in dit geval niet alleen de fysieke toestand, een huis, een dak boven je hoofd. Maar het is ook terugkeren naar wie je ten diepste bent. Zorgen dat je jezelf bent, dat dingen in je leven kloppen. Wie dat wil bereiken heeft vaak een lange moeizame weg te gaan, met vallen en opstaan. Het leven op straat, afkicken, terugvallen, je huis kwijt, een nieuw huis, weer een terugval, weer een afkickkliniek. Van voren af aan beginnen. Niet een keer, maar soms wel drie/vier keer. Thuis is niet alleen je vertrekpunt in je leven, het ouderlijk huis of de plek waar je nu woont, maar het is ook je bestemming.
In het nummer ‘de schaduw van de brug’ wordt uitgedrukt hoe het is om het ouderlijk huis te verlaten. Het welkom op de deurmat kan voelen als een beklemming. De sfeer in huis kan dodelijk zijn. Tussen ouders en kinderen, tussen mannen en vrouwen, geliefde, partners. Het wordt er steeds kouder, de liefde is verkild, het wordt er steeds donkerder, het is tasten in het duister. De overkant van de brug lonkt. En hij verwacht en hoopt daar met nieuwe liefde te worden ontvangen. Er zijn situaties denkbaar waarin we heel goed kunnen begrijpen dat mensen deze keuze maken.
De verloren zoon heeft een tijdje gedacht dat dat succes hem vanzelf kwam aanwaaien. Maar hij had niet door dat het de mensen niet te doen was om wie hij ten diepste was, maar het ging ze alleen om zijn geld. En Jacob dacht dat hij wereld naar zijn hand kon zetten met list en bedrog. Wat blijkt; garantie op succes bestaat niet. Dat blijkt wel als we luisteren naar ‘Heimwee’. Waarom heb je gedacht dat alles aan de overkant van de brug beter en mooier zou zijn? Wie had je dat voorgespiegeld? Wie had je dat wijs gemaakt? Of was het je eigen fantasie, je eigen droom? Al snel moet je tot de conclusie komen dat je er eigenlijk niets van wist, van het leven. Dat je inderdaad de wind heb nagejaagd. Dat je niet eens wist wie jezelf ten diepste was. Toen iemand daar naar vroeg, wist je niets te zeggen………. En dat was veelzeggend! Je hebt je huis achter je gelaten, maar vooral jezelf ben je kwijtgeraakt. En de vraag is of je ooit weer de oude wordt, als je teug keert naar huis. Of dat de hoop daarop, een hoop is tegen beter weten.
Van huis weggaan is niet alleen afscheid nemen van de plek waar je woont, waar je mogelijk bent geboren. Van huis weggaan is ook de mensen achter je laten die van je houden. Jacob liet zijn vader achter, terwijl hij wist dat deze innig veel van hem hield. De verloren zoon liet zijn vader achter die van zijn zoon hield. Deze mensen blijven vaak achter met litteken, een vraagteken. Wat is er mis gegaan? Hun leven is niet meer wat het was. Slapeloze nachten, een lege plek aan tafel, ongerust. Ze blijven ook vaak achter met de hoop, de stille wens, dat er ooit sprake zal zijn van een terugkeer. Ga eens praten met ouders die, hoe dan ook, hun kind verloren aan het leven; dakloos, verslaafd, criminaliteit. Ze hebben vaak maar eens wens; dat het kind terugkeert, misschien niet eens meer bij hun in huis, want dat is vaak een onbegaanbare weg geworden. Maar dat deze weer ten diepste zichzelf mag zijn. Daar ligt tegelijkertijd vaak klem, een angel op de weg. Welkom thuis heten betekent niet dat het kind weer opnieuw moet passen in de mal van de ouders. Welkom thuis heten betekent dat je als ouder ook moet openstaan voor de vraag; wat was mijn rol in het gegeven dat je wegging. Dat je als ouder ook moet durven luisteren naar de verhalen van het kind. Spaar ons niet, zingt Bløf. Maar weet dat je welkom bent, kom aan tafel. Het nummer ”welkom thuis” is het verhaal van de verloren zoon op muziek gezet.
Of het kind ooit terugkeert, is niet aan de ander. Dat is uiteindelijk aan de twee volwassen mannen, Jacob en de verloren zoon. Aan het kind zelf. Of deze hun heimwee naar huis, daadwerkelijk willen en kunnen omzetten in een lange vaak moeilijke tocht door het leven, terug naar wie ze zelf ten diepste zijn.
Hoe dat moet, daar zijn geen pasklare antwoorden te geven. Wat ik vooral hoor in de nummers van Bløf is dat ze proberen de hoop daarop onder woorden proberen te brengen. Maar het is en blijft een zoeken en tasten in het duister. Een weg van vallen en opstaan. De spanning zit erin hoe als wereldlijke band, je verbindt met dat christelijke visioen van geloof, hoop en liefde. Maar nu ik het mezelf zo hoor zeggen, realiseer ik me dat het niet klopt wat ik zeg. De christenen hebben geen patent op het thema; geloof, hoop en liefde. Dat is een thema; wat ieder mag gebruiken of je jezelf nu wel of geen christen noemt.