Pacifisme en de dilemma’s

Geregeld worden er op verschillende media hartenkreten geplaatst over de oorlog in de Oekraïne. Deze hartenkreten plaatsen mij steeds weer voor een dilemma. Ik begrijp de zorg over het verlies van jonge mensenlevens in een oorlog. Ik begrijp ook dat er op enig moment weer iets van vrede moet komen. Maar daar begint precies mijn eerste dilemma; vrede op voorwaarde van wie en met welke gevolgen? Wanneer we alle problemen in de wereld zouden kunnen oplossen langs de meetlat van het pacifisme, dan zou geen weldenkend mens daartegen kunnen zijn. Maar wat te doen als een van de partijen, in dit geval Poetin, pacifisme opvat als een teken van zwakte en die “zwakte” zondermeer zal uitbuiten door het veroveren van nog meer land. Nog meer mensen onderwerpen aan zijn dictatuur. In dat kader zou ik iedereen aanraden om het boek; “de wraak van Poetin” van Hubert Smeets te lezen. Dat boek schreef hij in 2015, vlak na de annexatie van de Krim, waarin hij haarfijn uitlegt waarom Poetin niet bij de annexatie van de Krim zal stoppen. Zeven jaar later heeft hij gelijk gekregen.

Mijn tweede dilemma ligt in de hartenkreet dat we moeten stoppen met het bewapenen van de Oekraïne. Als voormalig lid van de vredesbeweging vind ik dat een duivels dilemma. Ik probeer mij te verplaatsen in de Oekraïners. Die zien een ongekende legermacht op zich afkomen. Wat te doen? Overgeven zonder slag of stoot of vechten tot de dood erop volgt? En zou Poetin dan wel stoppen? Ik begrijp de angst in de Baltische staten. Ik begrijp de angst in Polen en andere voormalige Oost-Europese landen. Waarom ik er uiteindelijk, en nogmaals dat valt mij als voormalig lid van de vredesbeweging niet licht, voor kies om te bewapenen is omdat het gaat om onze waarden en normen. Het gaat om de geopolitieke verhoudingen. We kunnen niet toestaan dat er een Europa ontstaat dat gedomineerd wordt door angst en dictatuur. Er bestaat ook nog zoiets als een rechtvaardige oorlog. Thomas van Aquino zegt dat een oorlog rechtvaardig is als deze gericht is op bewerkstelligen van vrede, steun aan het goede en onderdrukking van het kwade. En dat is er volgens mij nu aan de hand. Zoals dat ook in 1940-1945 aan de hand was. Net als de Oekraïners nu, waren onze ouders toen ook blij met de steun en de wapens van de geallieerden. Na Thomas van Aquino hebben Karl Barth en Dietrich Bonhoeffer daar behartenswaardige dingen over gezegd. Natuurlijk wil ik ook dat deze oorlog stopt, maar tegelijkertijd wil ik niet leven in een wereld waarin het kwade het gewonnen heeft van het goede.