Wij

De zorg voor de kwetsbare burger in onze stad heeft de gemeente Groningen sinds een aantal jaren gegoten in het format “WIJ”. De zogenaamde WIJ-teams. WIJ-teams zijn teams van specialisten en generalisten die in iedere wijk werkzaam zijn om de kwetsbare burger te ondersteunen. Deze teams zijn gestationeerd in de wijken. Dichtbij die kwetsbare burger. Want dan kunnen de specialisten op het terrein van jongeren, ouderen, huisvesting, verwaarlozing, verwarde personen en nog veel meer problemen die zich in een wijk zouden kunnen afspelen, direct ingrijpen wanneer een van deze problemen zich openbaart. Hij WIJ-team kan maatwerk leveren, toegesneden op de persoon. Kan verschillende problemen verbinden en werken, samen met de wijkbewoner aan een integrale oplossing. Dat is, lijkt mij, een loffelijk streven. Mooier kunnen we het niet maken, wel makkelijker! En dat er bij problemen maatwerk geleverd moet worden, dat is het afgelopen decennia al verschillende malen bewezen. Daar waar maatwerk geleverd kan worden, los van allerlei protocollen en verandermanagers, blijkt dat dat mensen gelukkiger maakt en mensen ook effectiever helpt. Hoera, de vlag kan uit. Ook in Groningen!

Ik werd echter argwanend toen ik las dat de gemeente Groningen besloten had om één “juridische entiteit” op te richten om daarin alle WIJ-teams in onder te brengen. Een juridische entiteit is ambtenaren taal die bedoeld te zeggen, dat we gewoon een nieuwe organisatie gaan oprichten. Onmiddellijk kreeg ik een “ohja-daar gaan we weer, gevoel”. De valkuil van de grootschaligheid staat weer wagenwijd open. Er werd gelukkig een poging tot geruststelling gedaan, door de gemeente. Deze juridische entiteit, met straks ongeveer 500 betaalde medewerkers, zou volgens de gemeente, eenduidig maatwerk blijven leveren, “om te voorkomen dat er verschillende werkwijzen en methoden worden ontwikkeld, wat tot belangrijke verschillen in aanpak kan leiden”. Ik begrijp nu dat in de visie van de gemeente Groningen maatwerk betekent, gewoon iedereen op dezelfde werkwijze en volgens dezelfde methode behandelen. Centraal aangestuurd vanuit een entiteit. Dat lijkt mij toch op z’n minst een creatieve invulling van het begrip maatwerk. Of zouden ze het begrip “maatwerk” niet begrepen hebben? Een mogelijkheid waar je ook altijd rekening mee dient te houden.

Er waren gelukkig nog wel een paar hoopvolle tekens te ontwaren! De gemeente wil namelijk niet dat er “zware bestuurslaag” boven de organisatie komt. Dus niet al teveel bestuurders, managers en directeuren. Ik denk dan; “voor zolang als het duurt natuurlijk!”. Want een beetje directeur wil toch minimaal een secretaresse. Vaak het begin van organisatie-obesitas. Daar staat wel tegenover dat de gemeente voor lief neemt dat de invloed van de wijkbewoners, waar de WIJ-teams toch voor in het leven waren geroepen, op deze entiteit beperkt is. Het lijkt mij inderdaad niet in het belang van de wijkbewoners dat zij de bestuurders en managers, die er niet zouden komen, voor de voeten gaan lopen. Sterker nog, de gemeente overweegt zelf een meerderheidsbelang te nemen in deze juridische entiteit! Hoe snel wil je de kloof tussen burgers en stadsbestuur echt onoverbrugbaar maken en het laatste restje vertrouwen van de burger in de politiek definitief afbreken? Gemeenteraadsleden deden nog wel een manhaftige poging, in een aangenomen motie, om het tij te keren. Maar het lot van aangenomen moties is vaak even betreurenswaardig als het lot van om hulp roepende burgers, ze worden vermalen in de ambtelijke molens.

WIJ- het is een prachtig concept, dat kleinschalig en met maatwerk kan worden toegepast. Maar ik vrees, met de onuitroeibare regelzucht en de hang naar grootschaligheid, omdat het efficiënt zou zijn, dat WIJ-teams al heel snel zullen verworden tot ZIJ-teams.